جادهی ابریشم مشهورترین جادهی تاریخ است. مسیری که از قرن اول پیش از میلاد به مدت ۱۷۰۰ سال، مناطق مختلف جهان شناختهی شدهی روزگاران قدیم را به هم پیوند میداد. جادهی ابریشم هم از خشکی راه داشت و هم از دریا. مسیر خشکی آن که به مسیر شمالی معروف بود، از شرق چین آغاز میشد و در کنار رود «دن» در روسیه به پایان میرسید. این جاده مسیرهای فرعی زیادی هم داشت. مسیر دریایی آن هم از جاوهی اندونزی آغاز و پس از پیمودن اقیانوس هند و دریای سرخ به مدیترانه و ایتالیا میرسید. شرق آفریقا هم از جمله مقصدهای این راه دریایی عظیم بود.بلیط هواپیما را انلاین خرید نمایید.
ریشهی نام جادهی ابریشم به تجارت این محصول گرانبها برمیگردد. چین بزرگترین تولیدکنندهی ابریشم جهان بود و ابریشم هم مهمترین محصول آن. برای اولین بار یک جغرافیدان و جامعه شناس اروپایی به نام «فردیناند ریختوفن» در قرن نوزدهم این نام را برگزید. هر چیزی از این مسیر میگذشت؛ ادویه، چای، کاغذ، ظروف چینی، یونجه و انگور، شیشه و بخورا و دام؛ و البته افکار و اندیشهها. خاورمیانه و بخصوص ایران نقش عمدهای در پیوند دادن شرق و غرب ایفا میکردند. ایران در زمان حکومت ساسانیان بیشترین کنترل را بر این شاهرگ تجاری جهان اعمال میکرد و به شدت با حکومت بیزانس بر سر منافع حاصل از آن در رقابت بود. در ادامه با مجله دور و نزدیک همراه باشید.
این جاده را جادهی صلح نیز مینامیدند؛ این جاده مصون از تعرض و حملهی حکومتها و قلمروها بود و پادشاهان پیامها و هدایای صلح را از این مسیر میفرستادند. این جاده پس از رسیدن به ایران از راه مرو، از نیشابور، گرگان، بام و صفیآباد گذر میکرد تا به ری برسد. از ری هم به قزوین و زنجان و اردبیل و تبریز و ایروان میرفت و وارد اروپا میشد و در بندر ترابوزان به پایان میرسید. در طول این مسیر شهرها، کاروانسراها و استراحتگاههای فراوانی برای اتراق کاروانها ایجاد شده بود.
بزرگترین ارزش جادهی ابریشم، تبادل فرهنگی بود. هنر، مذهب، فلسفه، فناوری، زبان، علوم، معماری و هر عنصر دیگر تمدنی همراه با کالاهای تجاری از طریق جادهی ابریشم رد و بدل میشد. البته بیماریها هم در طول این شبکه راهها منتقل میشدند؛ چنان که طاعون در ۵۴۲ میلادی در این مسیرها گسترش یافت.
در نهایت جادهی ابریشم در سال ۱۴۵۳ و بعد از سقوط رم شرقی به دست امپراتوری عثمانی بسته شد. عثمانی با اروپا به شدت در حال رقابت بود و علاقهای نداشت که رقبای خود را با کالاهای شرقی و مواد خام آسیا، حمایت کند. پس از بسته شدن جاده ابریشم تجار مجبور شدند از راه دریا به رفت و آمد بپردازند و در نتیجه دورانی از کشفیات شروع شد که تعامل در سراسر جهان و آغاز یک جامعه جهانی را به دنبال داشت.
اکنون پس از ۵۰۰ سال، کشورهایی که در مسیر جادهی ابریشم قرار داشتند، صحبت از احیای دوبارهی آن میکنند. پس از مدتها مذاکره، در ۱۶ می ۲۰۱۷ نمایندگانی از بیش از ۳۰ کشور جهان در پکن گرد هم آمدند تا راه ابریشم جدید را افتتاح کنند. این راه جدید این امکان را فراهم میکند تا کشورهایی که در مسیر آن قرار دارند، به تعامل و تجارت بیشتری با اروپا و آسیا و آفریقا بپردازند.